Emotional Bravery.

Emotional Bravery goes against everything we were taught by our family and society in general. Namely to run away from anything that feels bad or negative. Along with the condemnation of every negative emotion we loose our capacity to be brave to feel. We fail to be brave enough to feel every intense emotion, positive or negative, because we acknowledge it as unsafe.

Have you noticed how often you avoid uncomfortable emotions during the day?

When you have a negative or uncomfortable emotion how willing you are to stay with it?

How willing you are to stay with a partner/friend/family member when they are feeling bad?

Have you noticed how comfortable you are about feeling negative emotions, both yours or other-ones?

Our belief that negative emotions are "bad" or unnecessary is completely false. Negative emotions are the core motives for our personal growth and evolution. They keep us in motion towards what we want, what makes us feel good and push us out of our comfort zones so that we can expand our consciousness and acquire self-knowledge.

It isn't easy to accept and validate negative and intense emotions but it is time to approach them with bravery and curiosity for they are carrying very important information about ourselves. Practicing sitting with negative emotions and observing them opens doorways for insights and unconditional self love.

Ψυχική Ανθεκτικότητα. Ουσιώδεις Έννοιες.

 Για να μπορέσουμε να μιλήσουμε για την Ψυχική Ανθεκτικότητα, με έμπνευση το “Σωκρατικό πνεύμα” και ακολουθώντας τη λεγόμενη “μαιευτική μέθοδο” θα πρέπει να παραθέσουμε κάποιες σημαντικές ερωτήσεις που θα βοηθήσουν να προσδιοριστούν έννοιες που αποτελούν την ουσιαστική της βάση. 

Τι είναι “Ψυχή”;

Ετυμολογικά η λέξη ψυχή προερχόμενη από το ρήμα «ψύχω» δηλαδή «φυσώ», «πνέω», που σημαίνει πνοή και συνδέεται άμεσα με τη πρωταρχική ένδειξη ζωής στον άνθρωπο βασική προϋπόθεση της οποίας είναι η αναπνοή. Η σημαντικότητα της έννοιας δεν συνδέθηκε τυχαία με την αναπνοή καθώς πολλές πνευματικές φιλοσοφίες και πρακτικές θεωρούν την αναπνοή ως τον συνδετικό κρίκο του φυσικού με το μεταφυσικό, της “φυσικής ύπαρξης” με την “ανώτερη ύπαρξη¨, του συνειδητου με το υποσυνείδητο.

Διαφορετικές φιλοσοφικές απόψεις θεωρούν ότι η “ψυχή” ή το “πνεύμα” είναι μια αόρατη, άυλη και αθάνατη ενέργεια ή οντότητα που δίνει ζωή στο σώμα η οποία εκτείνεται πέρα των φυσικών νόμων και διαστάσεων, πέραν του χώρου και του χώρου.  Η προέλευση, ο σκοπός και ο προορισμός της ψυχής διαφέρουν από φιλοσοφία σε φιλοσοφία.

Τέλος μια απλοϊκή και περισσότερο εμπειρική απάντηση θα μπορούσε να είναι “ψυχή είναι όσα αισθανόμαστε, ο συναισθηματικός μας κόσμος”. Από τη στιγμή της γέννησης του ο άνθρωπος «αισθάνεται», αρχικά μέσω των αισθήσεων του, οικοδομώντας και διευρύνοντας τον συναισθηματικό του κόσμο που αργότερα αναγνωρίζει και ονομάζει “ψυχή” και πολλές φορές νδέει με το “θάρρος”, τη “δύναμη”, την “αντοχή” και το “ηθος”.

Τι είναι “Συναίσθημα”;

Συναίσθημα δεν η απλή αντίληψη των εξωτερικών ερεθισμάτων με τις ανθρώπινες αισθήσεις αντίθετα είναι μια πιο σύνθετη και υποκειμενική συνειδητή εμπειρία. Ο κάθε άνθρωπος συνδυάζοντας τις νοητικές και ψυχοσωματικές διαστάσεις των καταστάσεων που βιώνει τις μεταφράζει σε συναισθηματα βιώνοντας τα ταυτόχρονα σε επίπεδα βαθιά εσωτερικά και προσωπικά.

Τι είναι “Ανθεκτικότητα”;

Η έννοια της ανθεκτικότητας θα μπορούσε να χωριστεί σε δυο επιμέρους σημαντικές διαστάσεις που τη συνθέτουν ολοκληρωμένα. Η πρώτη αφορά στην ικανότητα του κάθε ατόμου να να προσαρμόζεται στις καταστάσεις που θα βρεθεί αντιμέτωπο με δυσκολίες και αντιξοότητες. Το δεύτερο αφορά στην αντοχή του κάθε ατόμου και την ικανότητα του να υπερβεί εμπόδια και να ξεπεράσει δυσκολίες που παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια του βίου του.

Τι είναι “Ψυχική Ανθεκτικότητα”;

Με βάση την ανάλυση των ανωτέρω εννοιών θα μπορούσαμε συμπερασματικά να ορίσουμε ως ψυχική ανθεκτικότητα την ικανότητα του κάθε ατόμου να προσαρμόζεται, να αντέχει και να υπερβαίνει, σε πνευματικό, ψυχολογικό και φυσικό επίπεδο, δυσκολίες και δυσχερείς καταστάσεις ή συμπεριφορές που παραβιάζουν ή απειλούν την προσωπική του ασφάλεια, εξέλιξη και ανάπτυξη.

Η ψυχική ανθεκτικότητα επειδή αναφέρεται σε όσα είναι σχετικά με την ψυχή, δηλαδή το συναίσθημα, και επομένως σε όλες τις σύνθετες νοητικές και ψυχοσωματικές εμπειρίες δυσχερών ή τραυματικών καταστάσεων εμπερικλείει τόσο το ψυχολογικό όσο και το πνευματικό και σωματικό επίπεδο ικανοτήτων που συμβάλλουν και είναι απαραίτητα για την επίτευξή της.

 

Πηγές:

 1. el.wikipedia.org/wiki/Ψυχή

2.  “How to create resiliency”, Teal Swan.

3.  “Ψυχική Ανθεκτικότητα”, Χρυσή Χατζηχρήστου. 

Εν-συνειδητότητα.

 “Σε κατάσταση ενσυνειδητότητας επιτρέπουμε να λάβει μέρος η παραμυθία, η γλυκιά αυτή αίσθηση της χρυσόσκονης πάνω στα πράγματα και στα δρώμενα που τα κάνει ζωντανά γεμάτα χρώματα και αισθήσεις μέσα από τις αλληλεπιδράσεις. Όταν αφήνουμε τα πράγματα να είναι και δεν τα επηρεάζουμε αρνητικά αφήνουμε τη μαγεία να εισχωρήσει σε αυτά καθώς εκεί η λογική δεν έχει ρόλο, στο πως δηλαδή ενδέχεται να εξελιχθούν τα πράγματα. Εκεί βρίσκονται τα θαύματα, γιατί μιλάμε για το πεδίο των πιθανοτήτων, μιλάμε για κβαντική.” πηγή 1.

Η εν-συνειδητότητα οδηγεί στην αποδοχή της ζωής στην παρούσα στιγμή και επιτρέπει την σύνδεση του ανθρώπου με την πραγματικότητα και τη ζωή του στο “τώρα”. Ίσως να θεωρηθεί δευτερεύον αλλά η αποδοχή και η σύνδεση με την πραγματικότητα στο “τώρα” δεν είναι δεδομένη. Είναι ο λόγος που πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στην κατάσταση της α-συνειδητότητας. Η σύνδεση και η αποδοχή της πραγματικότητας του “τώρα” είναι η πρωταρχική συνθήκη για να μπορέσει ο άνθρωπος να συνδεθεί με οτιδηποτε και οποιοδηποτε στην υπόλοιπη ζωή του.  

Η κατάσταση της εν-συνειδητότητας και η πρακτική της “αντικειμενικής παρατήρησης” μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας ολόκληρης πνευματικής φιλοσοφίας και στάσης ζωής του ανθρώπου που επιθυμεί να εξελιχθεί πνευματικά, να αποκτήσει τη γνώση του σύμπαντος που το περιβάλλει και να ανακαλύψει νέα επίπεδα ύπαρξης και συνειδητότητας. Η αποδοχή αυτής της φιλοσοφίας δημιουργεί και συνεπάγεται έναν ζωντανό ανοιχτό νου που με δεκτικότητα και γαλήνη παρατηρεί και αποδέχεται τη ζωή ως την παρούσα μόνο στιγμή. Η κατάσταση αυτή βάζει τον άνθρωπο σε μια κατάσταση “ροής” και τον απαλλάσσει από κάθε είδους αντίσταση σε αυτό που “είναι” η κάθε στιγμή. Η συνθήκη αυτή από μόνη της ελαφρύνει τον άνθρωπο από τον πόνο της αντίστασης, της άρνησης και στην ουσία της αποκοπής και της μοναξιάς. Τον οπλίζει με την δύναμη της γνώσης και της ισχυροποίησης του εαυτού ώστε να μπορέσει να εξελιχθεί και να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία και αντιξοότητα στη ζωή του. Τον οπλίζει επίσης με καθαρό και ζωντανό νου που του επιτρέπει την απόκριση και όχι την αντίδραση σε κάθε δεδομένη κατάσταση της ζωής του με διαύγεια και συνείδηση.

Περιγράφοντας τη ζωή του ανθρώπου σε κατάσταση εν-συνειδητότητας αντιλαμβανόμαστε πόσο ποιοτικά ανώτερη είναι η ψυχική, συναισθηματική και σωματική κατάσταση του ανθρώπου όντας σε αυτή την κατάσταση. Ο άνθρωπος ζει τη ζωή του από τη θέση της προσωπικής ενδυνάμωσης και την οπτική της δημιουργίας της προσωπικής του πραγματικότητας βιώνοντας το αίσθημα της πληρότητας και του νοήματος της ζωής να τον οδηγούν στην αυτοπραγμάτωση του. 

Έχει όμως η εν-συνειδητότητα αρνητική πλευρά; Θα μπορούσαμε να κάνουμε την υπόθεση ότι η πρακτική της “αντικειμενικής παρατήρησης” και της αποστασιοποίησης θα μπορούσε να οδηγήσει κάποιους ανθρώπους στην συνολική αποστασιοποίηση και την απεμπλοκή τους από την πραγματική ζωή και τα συναισθήματα που συνθέτουν και την πραγματική αξία της. Θα μπορούσε ίσως να οδηγήσει σε μια ζωή που λαμβάνει υπόψη της μόνο το “τώρα” και προχωράει χωρίς στόχους και όραμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ανθρώπινη ζωή θα στερούνταν νοήματος και πληρότητας. Αντίθετα θα ήταν γεμάτη ματαιότητα, πικρία και κενότητα.

Πηγές:

 1. "Mindfulness (Ενσυνειδητότητα) και διαχείριση ψυχολογικών δυσκολιών. Μοντέλα, τρόποι εφαρμογής και αποτελέσματα." (1η ενότητα) https://www.psychology.gr/diafora-themata-psychologias/4504-mindfulness.htm

Α-συνειδητότητα. Σκοπός.

Με στόχο να προσεγγίσουμε την εν-συνειδητότητα θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε την α-συνειδητότητα και τους σκοπούς που εξυπηρετεί.

Η ονειροπόληση και η περιπλάνηση στο μυαλό λειτουργεί πολλές φορές ως πύλη που δίνει πρόσβαση σε ασυνείδητα κομμάτια του μυαλού τα οποία δεν είναι προσβάσιμα από το συνειδητό νου. Ο ασυνείδητος νους ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της συμπεριφοράς του ανθρώπου, των αντιδράσεων και των αποφάσεών του αλλά ταυτόχρονα αποτελεί ένα “σκοτεινό”, μη προσβάσιμο κομμάτι του εαυτού. Θα ήταν λανθασμένο να υποθέσουμε ότι το “σκοτεινό” αυτό κομμάτι του νου μπορεί να περιέχει μόνο αρνητικής φύσεως δεδομένα, μηχανισμούς και λειτουργίες. Η “σκοτεινή πλευρά του ανθρώπινου νου” θα μπορούσε να περιέχει καταπιεσμένα ή ανεξερεύνητα ταλέντα ή δεξιότητες η πρόσβαση των οποίων μόνο θετική μπορεί να θεωρηθεί. Συμπερασματικά η σύνδεσή της α-συνειδητότητας με την ονειροπόληση και την περιπλάνηση στο μυαλό θα μπορούσε να είναι η σύνδεση με κρυμμένα ταλέντα και δεξιότητες και κατ’ επέκταση με τη δημιουργικότητα και την έμπνευση. Η α-συνειδητότητα δηλαδή θα μπορούσε να αποτελεί σημαντική συνθήκη μιας πλούσιας πηγής έμπνευσης και νέων ιδεών σε κάθε πεδίο ανάπτυξης του ανθρώπου και ταυτόχρονα πηγής δημιουργικότητας και καλλιτεχνικής έμπνευσης. Όλα τα προαναφερόμενα συνθέτουν βασικό κομμάτι της “ψυχής¨ της ανθρώπινης φύσης και ύπαρξης και καθοριστικά “κλειδιά” για την εξέλιξή του. 

Η εξέλιξη του ανθρώπου ανά τους αιώνες απαίτησε την προσαρμογή του σε αναρίθμητες συνθήκες οι οποίες δεν ευνοούν την επιβίωση του. Ο άνθρωπος στο σύνολό του προσπαθεί να προσαρμοστεί σωματικά και πνευματικά σε πολυσύνθετες συνθήκες, για το λόγο αυτό έχει αναπτύξει μηχανισμούς προστασίας και στα δύο αυτά επίπεδα. Νοητικά η α-συνειδητότητα θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μηχανισμός προστασίας. Η πολυδιάστατη ύπαρξη του ανθρώπου και η πολυεπίπεδη συνείδησή του επιτρέπουν ένα ευρύ φάσμα εμπειριών, συναισθημάτων και δράσεων που τον φέρνουν αντιμέτωπο με καταστάσεις που προκαλούν έντονο σωματικό και συναισθηματικό πόνο και αρνητικά συναισθήματα τα οποία ο νους προσπαθεί να διαχειριστεί μέσω της α-συνειδητότητας.

Οι σύγχρονοι ρυθμοί της σημερινής κοινωνίας επιβάλουν ένα μεγάλο αριθμό διαφορετικών δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια της ημέρας ενός μέσου ανθρώπου. Στα μεγάλα αστικά κέντρα ο αριθμός αυτός πολλαπλασιάζεται. Η α-συνειδητότητα ως μηχανισμός επιβίωσης σε αυτή την περίπτωση λειτουργεί διατηρώντας την ενέργεια που χρειάζεται ο άνθρωπος για να διεκπεραιώσει την καθημερινότητά του. Ο νους επιλέγοντας να λειτουργήσει στον "αυτόματο πιλότο" διατηρεί την ενέργεια και τη διαύγεια που χρειάζεται για άλλες πιο πολύπλοκες και πιο απαιτητικές εργασίες.

Η α-συνειδητότητα συνδέεται επίσης με την αυτοβιογραφική μνήμη και με την κατάσταση του νου όταν η προσοχή του είναι απορροφημένη σε αναμνήσεις από το παρελθόν και σε σενάρια για το μέλλον. Η συνειδητή χρήση ή αναγνώριση της κατάστασης της α-συνειδητότητας που αφορά στις εμπειρίες και τις σκέψεις για το μέλλον είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να μην γίνει τροχοπέδη και πηγή ασυνείδητων αντιδράσεων και δράσεων που θα κρατήσουν τον άνθρωπο μέσα σε ένα φαύλο κύκλο επαναλαμβανόμενων αρνητικών εμπειριών και καταστάσεων. Η λειτουργία αυτή βοηθάει τον άνθρωπο να ορίσει πιο εύκολα το περίγραμμα και τα χαρακτηριστικά του εαυτού, τα θέλω και τις επιθυμίες του σύμφωνα με τις εμπειρίες του και λειτουργεί ως έρεισμα και μάθημα για τη στοχοθέτηση της μελλοντικής του κατεύθυνσης. 

Ο σκοπός  της ύπαρξης της α-συνειδητότητας σίγουρα δεν έχει αναλυθεί πλήρως αλλά μας βοηθάει να φωτίσουμε το δρόμο μας προς την εν-συνειδητότητα.